ნესვი

ნესვი, ერთწლოვანი ბალახოვანი მცენარის Cucumis-ის გვარი გოგრისებრთა ოჯახისა. აქვს მომრგვალო-დაკურთხული ღერო, გრძელყუნწიანი და მსხვილი ფოთოლი, ცალსქესიანი, ზოგჯერ ორსქესიანი ყვავილი. ნაყოფი მრავალთესლიანი გოგრულაა, რომელსაც სხვადასხვა ფორმა აქვს. ნესვის სამშობლოდ ითვლება შუა და მცირე აზია. ნესვის სამშობლოდ ითვლება შუა და მცირე აზია. (Cucumis melo). სითბოს მოყვარული მცენარეა, უძლებს გვალვას. კარგად ხარობს 25-30°C ტემპერატურაზე. ნაყოფი ძვირფასი საკვები და დიეტური პროდუქტია. დიდი რაოდენობით შეიცავს შაქარს (16-18%-ზე მეტს), C ვიტამინს (60 მგ-მდე), კაროტინს, პექტინოვან ნივთიერებას და მინერალურ მარილებს. ნესვის უჯრედები შესანიშნავად წმენდს ნაწლავებს. მის შემადგენლობაში შემავალი რკინისა და ფოლის მჟავა ჰემოგლობინს მნიშვნელოვნად ამაღლებს და განსაკუთრებით კარგია სისხლნაკლებობის დროს. ყვითელი ჯიშის ნესვი მდიდარია ბეტა-კაროტინით, რომელიც ადამიანის ორგანიზმის შიგნით A ვიტამინად გარდაიქმნება და მხედველობის ორგანოებისთვისაა განსაკუთრებით სასარგებლო. ცნობილი სახეობებია გველისმაგვარი, დეკორატიული (აღმოსავლეთ საქართველოში დასტამბო) და ჩინური. კულტურაში გავრცელებულია უფრო ჩვეულებრივი ანუ სუფსის ნესვი (Cucumis melo). ყოფილ სსრკ-ის ტერიტორიაზე მოჰყავთ უმეტესად შუა აზიის რესპუბლიკებში, აგრეთვე ვოლგისპირეთში, მოლდავეთში, უკრაინასა და ამიერკავკასიაში. სითბოს მოყვარული მცენარეა, უძლებს გვალვას. კარგად ხარობს 25-30°C ტემპერატურაზე. ნაყოფი ძვირფასი საკვები და დიეტური პროდუქტია. დიდი რაოდენობით შეიცავს შაქარს (16-18%-ზე მეტს), C ვიტამინს (60 მგ-მდე), კაროტინს, პექტინოვან ნივთიერებას და მინერალურ მარილებს. იყენებენ ნედლად, აგრეთვე შემჭკნარსა და გამხმარს. მისგან ამზადებენ ხილფაფას, მურაბას, ცუკატს, მარმელადსა და სხვას. შუა აზიის სარწყავ პირობებში ნესვის მოსავალი 1 ჰა-ზე 300-400 ც, ურწყავ რაიონებში — 200 ც-მდე აღწევს. საქართველოში გავრცელებულია უფრო ადგილობრივი ჯიშები: მეგრული ადგილობრივი, მუხიანური ადგილობრივი, აგრეთვე „მშვენება", „კოლხოზნიცა 749/753".

წყარო: ka.wikipedia.org