ჯავზი (მუსკატის კაკალი)

ჯავზი - Myristica fragrans Houtt. იგივე მუსკატის კაკალი, მარადმწვანე ხეა. სიმაღლით 20 მეტრს აღწევს.მიეკუთვნება მუსკატების ოჯახს. ეკვატორული სარტყლის ტიპიური მცენარეა. 5–6 წლის ასაკიდან ჰყვავის მთელი წლის განმავლობაში. ნაყოფს 40 წლამდე იძლევა . წლის მანძილზე ერთი ხიდან 3–დან 10 ათასამდე კაკალს კრეფენ. ზოგიერთი მცენარე 100 წლამდე ცოცხლობს. ჯავზის ნაყოფი გარეგნულად ატამს ჰგავს; მომწიფებისას კი ორად გასკდომას იწყებს. ნაყოფს მასიური, მჟავე გემოს რბილობი აქვს. მასში განთავსებულია მსხვილი თესლი, რომელიც დაცულია მაგარი ნაჭუჭით და დაფარულია ხორციანი თესლსაფრით (სწორედ იგი ხასიათდება ნადვილი მუსკატის ფერით). მზეზე გამოშრობის შემდეგ, თესლსაფარი ხდება მყიფე, არომატული და  იღებს ნარინჯისფერ-მოყვითალო ფერს. თესლსაფრის მოცილების შემდეგ, თესლს აშრობენ, ამტვრევენ და იღებენ შუაგულს. ჯავზის ხის წარმოშობის ადგილად ითვლება მოლოხის კუნძული და ბანდის ზღვის კუნძულები. იგი მოჰყავთ ინდონეზიაში, ინდოეთში, შრი�ლანკაზე, გრენადასა და აფრიკაში. თავად ჯავზი და მუსკატის ფერი ევროპაში მე�8 საუკუნიდან არის ცნობილი. თესლები 15 %–მდე ეთერზეთებს შეიცავს. თესლის ბირთვში კი გვხვდება მაღალცხიმოვანი ზეთი. ცხიმში აღმოჩენილია ნარკოტიკული  ზემოქმედების მქონე მომწამვლელი ნივთიერება, რომელსაც ფენილპროპანის დერივატებს მიაკუთვნებენ. მისი დიდი რაოდენობით გამოყენება საშიშია  მუსკატის კაკალი მომწამვლელ თვისებებს ამჟღავნებს.