ალავერდობა

ალავერდობა უძველესი რელიგიური დღესასწაულია. საქართველოს მართლმადიდებლური ეკლესია ღირსი აბბა იოსებ ალავერდელის ხსენების დღეს აღნიშნავს. წმიდა იოსებ ალავერდელი ცამეტ ასურელ მამასთან ერთად საქართველოში მე-6 საუკუნეში შემოვიდა. წმ. იოსები ღვთის ნებით კახეთის იმ ადგილას დაემკვიდრა, სადაც დღეს ალავერდელის ტაძარია. ალავერდი უდაბური, მიუვალი და უნაყოფო ადგილი იყო. დიდი შრომის შემდეგ მამა იოსებმა ააგო ალავერდის ტაძარი და საფუძველი დაუდო ალავერდის მონასტრის აგებას. წმ. იოსების ღვაწლით ამ მხარეში ურწმუნოება აღმოიფხვრა და ღვთისმსახურება განმტკიცდა. წმ. მამა მისივე აგებულ ტაძარშია დაკრძალული და მის საფლავზე მრავალი სასწაული აღესრულება. ალავერდობა, მოსავლის დღეობა, დაკავშირებული ჭირნახულის მოწევასა და დაბინავებასთან. იმართება ალავერდის ტაძრის კარზე, ალავერდის მონასტრის დამაარსებლის იოსებ ალავერდელის სახელზე. იწყებოდა 29 სექტემბერს და გრძელდებოდა სამ კვირას. სამსაფეხურიანი ციკლი (თავი ალავერდობა, შუა ალავერდობა და ბოლო ალავერდობა) უკავშირდებოდა წინაქრისტიანულ რწმენა-წარმოდგენებს, კერძოდ, მთვარის კულტს. ალავერდობაზე ღამის თევით მოდიოდნენ მლოცველები გარეკახეთიდან, ქიზიყიდან, ერწო-თიანეთიდან, ფშავ-ხევსურეთიდან, აგრეთვე მეზობლად მოსახლე ქისტები, დაღესტნელები და ელები. ალავერდობასთან დაკავშირებული იყო ტრადიციული ბაზრობა, რომელმაც XIX საუკუნის II ნახევრიდან ფართო ხასიათი მიიღო. გასაყიდად შემოჰქონდათ სამრეწველო საქონელი, შინასამრეწველო ნაწარმი, მესაქონლეობისა და მიწათმოქმედების პროდუქტები.